ISO 45001: İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemleri (İSGYS)

İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemleri (İSGYS), her işletmenin risk yönetimi stratejisinin temel yapı taşlarından biridir. İSGYS uygulayan işletmeler:

• Çalışanlarını ve yönettikleri diğer kişileri korur
• Yasal gereklilikleri yerine getirir
• Sürekli gelişim faaliyetlerini kolaylaştırır

ISO 45001, yeni uluslararası İSGYS standardıdır. OHSAS 18001 standardına benzerlik gösteren ISO 45001, yeni ve güncellenmiş tüm ISO yönetim sistemi standartlarını ve Ek SL'yi bütünüyle kapsar.

ISO 45001 standardı, ISO 9001:2015 ve ISO 14001:2015 gibi diğer yönetim sistemi standartları ile birlikte uygulanabilir. ISO 45001, Mart 2018’de yayımlanmıştır.

Öncelikli gereklilikleri ve OHSAS 18001 standardından farklılıkları aşağıda görebilirsiniz.

ISO 45001 Standardı: Temel Alanlar ve Kurumsal Yapı

ISO 45001, işletmelerin kurumsal yapısına ağırlık vermektedir. Bu standart, işletmelerin iş sağlığı ve güvenliği konusunda paydaşlarının beklentilerini göz önünde bulundurmasını gerektiriyor. Bu bağlamda, uygulanan İSGYS’nin hangi tarafları ilgilendirdiğini ve bu tarafların yükümlülüklerin neler olduğunu belirlemek işletmenin sorumluluğudur.

İş sağlığı ve güvenliğinin çalışanlara karşı nasıl yönetilmesi gerektiğine de ışık tutan ISO 45001, işletmenin olumlu veya olumsuz tesir edebilecek önemli etkenleri tam olarak kavramasını sağlamayı amaçlamaktadır.

Bu önemli etkenler, işletmenin hedeflerine ulaşabilme kabiliyetini doğrudan etkileyen faktörlerdir. Bu etkenlere, İSG politikasının gerektirdiği koşulları sağlama yönünde İSGYS için belirlenmiş hedefler de dahildir.

İSG Liderliği

Üst yönetim, İSG performansını stratejik planlamasında göz önünde bulundurmalı ve İSGYS eylemlerine bizzat katılım sağlayarak bu yönde tutum sergilemelidir.

Üst yönetim ayrıca, kurumsal İSGYS kültürünü yönetmek ve teşvik etmek amacıyla çalışanları aktif olarak yönlendirerek, İSGYS’nin etkili olmasına bizzat katkı sağlamalıdır.

Bu yeni standart, iş sağlığı ve güvenliği konusunda üst yönetimin sorumluluklarını ve yükümlüklerini net bir şekilde belirtmektedir. Buradaki amaç, nihai sorumluluğun sadece İSG müdürüne veya işletme bünyesindeki başka yöneticilere yüklenmesini önlemektir.

Katılım ve Danışma

İşletmenin üst yönetiminin çalışanlarına ve temsilcilerine danışarak katılım sağlamalarını gerektiren standart, bu yönüyle İSG yönetiminin önemli faktörlerinin altını çizmektedir.

Danışma, diyalog ve bilgi alışverişi olmak üzere iki yönlü bir iletişimin sağlanması ve işletmenin bir karara varmadan önce çalışanlardan ve temsilcilerinden gerekli bilgileri alması anlamına gelmektedir.

Çalışanların katılımını gerektiren İSG yönetim sistemi, İSG performansına yönelik karar alma mekanizmasına çalışanları da dahil eder ve önerilen değişiklikleri onların da onayına sunar.

İşletme, önleyici tedbirler alıp düzeltici faaliyetleri etkin olarak yürütebilmesi için, her seviyedeki çalışanlarını tehlikeli durumları bildirme yönünde teşvik etmelidir. Çalışanlar, işten çıkarılma, disiplin cezası veya benzer olumsuz durumlarla karşılaşma endişesini yaşamadan düşüncelerini dile getirebilmeli ve geliştirilebilecek alanları bildirebilmelidir.

İSGYS’ye Risk Tabanlı Yaklaşım

İSGYS’nin geliştirilmesi ve uygulanmasında risk tabanlı yaklaşımın benimsenmesi, kurumsal yapı ile yakından ilişkili olan bir gerekliliktir. İSGYS ile hedeflenen sonuçların alınabilmesi için ele alınması gereken riskler ve fırsatlar, işletme tarafından tespit edilmelidir.

Bu risklere ve fırsatlara, kurumsal yapıyı ilgilendiren veya kurumsal yapı tarafından belirlenen risk ve fırsatlar dahildir. İşletme, bu risk ve fırsatların gerektirdiği faaliyetleri planlamak, İSGYS süreçlerine entegre etmek, uygulamak ve bu faaliyetlerin etkililiğini değerlendirmekle yükümlüdür.

Dış kaynak kullanımı

Bu standart, İSGYS’yi etkileyen dış kaynaklı süreçlerin de işletme tarafından tespit ve kontrol edilmelerini gerektirmektedir. Sağlanan dış kaynaklı ürün ve/veya hizmetlerin işletmenin kontrolü altında olması, tedarikçi ve yüklenici riskinin etkili bir şekilde yönetilmesini gerektirir.

Belgelendirilmiş Bilgi

OHSAS 18001 standardında kullanılan “belgeler ve kayıtlar” terimi yerine bu standartta “belgelendirilmiş bilgi” terimi kullanılmıştır. Akıllı telefon veya tablet gibi ortamlarda kayıtlı olup kurumsal dokümantasyon sisteminde tutulmayan bilgilerden edinilen kanıtlar artık kabul edilmektedir.

OHSAS 18001 standardından ISO 45001’e geçiş

Eğer işletmeniz şu anda OHSAS 18001 belgesine sahipse, yeni ISO 45001 standardının yürürlüğe geçme tarihinden (Mart 2018) itibaren üç yıl içerisinde bu standarda geçmeniz gerekmektedir.

Yenilikler

ISO 45001:2018 standardı artık yürürlüktedir ve ISO’dan temin edilebilmektedir.

SGS size nasıl destek olabilir?

Sunduğumuz bilinçlendirme semineri ile, ISO 45001, Ek SL, Risk Odaklı Yaklaşım ve Yöneticileri Yetkilendirme gerekliliklerini anlamanızı sağlayabiliriz. Talep edilmesi durumunda, OHSAS 18001 standardından ISO 45001’e geçiş sürecinde gerekli olan değişiklikleri tespit etmek amacıyla kullanılabilecek bir mevcut durum analizi de sunabiliriz.

ISO 45001 standardına geçiş süreci ile ilgili daha fazla bilgi edinmek için bizimle iletişime geçin.